โครงการก่อสร้างประตูระบายน้ำบ้านนาคู่ เป็นโครงการหนึ่งของโครงการพัฒนาลุ่มน้ำก่ำ ตามพระราชดำริ จังหวัดสกลนคร – นครพนม ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้ทรงมีพระราชดำริ เมื่อวันที่ 23 พฤศจิกายน 2535 ให้กรมชลประทานพิจารณาวางโครงการและก่อสร้างโครงการพัฒนาลุ่มน้ำก่ำจังหวัดสกลนคร – นครพนม ตามแนวทางพระราชดำริที่ทรงวางไว้ เพื่อช่วยแก้ปัญหาความเดือดร้อนของราษฎรที่อาศัยอยู่ในบริเวณสองฝั่งลำน้ำก่ำทั้งในเขตจังหวัดสกลนครและจังหวัดนครพนม ที่มีน้ำท่วมพื้นที่เพาะปลูกเกิดความเสียหายในฤดูฝนเป็นประจำทุกปี และจะขาดแคลนน้ำทำการเกษตร

ดู ประตูระบายน้ำใน คบ.พัฒนาลุ่มน้ำก่ำ ในแผนที่ขนาดใหญ่กว่า

สัญลักษณ์  =ป้าย ,  =อาคาร ,  =ประตูระบายน้ำ ,  =สถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้า

2. วัตถุประสงค์โครงการ

วัตถุประสงค์ของโครงการก่อสร้างประตูระบายน้ำบ้านนาคู่ มี 3 ประการคือ

2.1 เพื่อพัฒนาแหล่งน้ำบริเวณโครงการ สำหรับช่วยเหลือราษฎรให้มีน้ำใช้ทำการเกษตรและอุปโภคบริโภคในฤดูแล้ง ของราษฎรต้องประสบปัญหาขาดแคลนน้ำเป็นประจำทุกปี

2.2 เพื่อช่วยบรรเทาปัญหาน้ำท่วมพื้นที่เพาะปลูกบริเวณสองฝั่งลำน้ำก่ำ ในช่วงฤดูฝนให้เกิดความเสียหายน้อยที่สุด

2.3 พัฒนาการเกษตรกรรม จัดการเกษตรแบบผสมผสานระดมการสนับสนุนการพัฒนาจากหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งของรัฐและของประชาชนรวมทั้งการให้ราษฎรในโครงการได้มีบทบาทและมีส่วนร่วม

3. สถานที่ตั้งโครงการ

โครงการก่อสร้างประตูระบายน้ำบ้านนาคู่ มีที่ตั้งโครงการที่ บ้านนาคู่ หมู่ที่ 8 ต.นาคู่ อ.นาแก จ.นครพนม พิกัด 48 QVD 498-750 ระวางแผนที่ 5942 IV

4. การคมนาคม

เดินทางเข้าสู่โครงการ โดยทางรถยนต์ก็ได้หลายเส้นทางด้วยกัน โดยทั่วไปจะใช้เส้นทางถนนทางหลวงลาดยางหมายเลข 223 จากจังหวัดสกลนคร อำเภอนาแก เป็นระยะทางประมาณ 42 กม. ระหว่างหลัก กม. ที่ 44 และ 45 แยกซ้ายบริเวณบ้านต้นแหน ไปตามถนนลาดยาง เข้าถึงโครงการรวมระยะทาง 3 กม.

5. ลักษณะและโครงการ

ระดับน้ำเก็บกัก +143.600 ม.(รทก.)

ความจุในลำน้ำ 8.75 ล้าน ลบ.ม.

พื้นที่ผิวน้ำในลำน้ำที่ระดับเก็บกัก 2.67 ล้าน ลบ.ม.

ระยะทางตามลำน้ำที่ระดับเก็บกัก 23.00 กม.

ระดับน้ำสูงสุด +143.900 ม.(รทก.)

ลักษณะอาคารประตูระบายน้ำ

บานระบายชนิดบานโค้ง 36.00*7.50 ม.

ความสามารถในการระบายน้ำ 305 ลบ.ม./วินาที

ระดับพื้นอาคาร

ด้านเหนือน้ำ +143.000 ม.(รทก.)

ด้านท้ายน้ำ +133.500 ม.(รทก.)

บรรไดปลาโจนชนิด POOL TYPE

ช่องลัด

ความกว้าง 40.00 ม.

ความยาว 250.00 ม.

ลักษณะของอาคารฝายน้ำล้น (Emergeney spillway)

ชนิดของอาคาร ฝายสันกว้าง

ความยาว 215.00 ม.

ความกว้าง 4.00 ม.

ระดับสันฝาย +143.600 ม.(รทก.)

พนังป้องกันน้ำท่วม

ลักษณะคันดิน Homegenous Type คันดินกว้าง 6.00 ม.

ระดับหลังคันดิน +145.100   ม.(รทก.)

ความยาวคันดินฝั่งขวา 0+186.00 กม.

ความยาวคันดินฝั่งซ้าย 1+100.00 กม.

6. ระยะเวลาดำเนินการ

รวมระยะเวลาดำเนินการ 4 ปี  (ปีงบประมาณ 25439 – ปีงบประมาณ 2542)

7. แผนการดำเนินงาน

แผนการดำเนินงานก่อสร้างอาคารประตูระบายน้ำและอาคารประกอบสรุปได้ดังนี้

งบประมาณทั้งโครงการ                                    148,110,097         บาท

แผนงานก่อสร้างปี 2539                                   6,772,100              บาท

แผนงานก่อสร้างปี 2540                                   42,841,952           บาท

แผนงานก่อสร้างปี 2541                                   56,446,600           บาท

แผนงานก่อสร้างปี 2542                                   48,099,300           บาท

แผนงานก่อสร้างปี 2543                                   324,200                 บาท

8. ผลประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ

8.1 พื้นที่ที่ได้รับประโยชน์จากการพัฒนาระบบชลประทานของอาคารบังคับน้ำบ้านนาคู่ ประมาณ 19,200 ไร่ในฤดูแล้งราษฎรที่จะได้รับผลประโยชน์จำนวน 10 หมู่บ้าน 1,296 ครัวเรือน ราษฎร 7,844 คน

8.2 ผลประโยชน์จากการพัฒนาระบบการเกษตร

8.2.1 เกษตรกรสามารถวางแผนปลูกพืชและใช้น้ำให้เกิดประโยชน์สูงสุด ซึ่งจะทำให้ผลผลิตเพิ่มมากขึ้น

8.2.2 เกษตรกรจะทำการเลี้ยงสัตว์ เช่น โคเนื้อและโคขุนและเลี้ยงปลาควบคู่กับกิจกรรมในการปลูกพืช เป็นกิจกรรมการเกษตรแบบผสมผสาน เอื้ออำนวยให้มีการใช้แรงคนอย่างมีประสิทธิภาพและมีรายได้อย่างต่อเนื่อง

8.2.3 ผลตอบแทนทางด้านการเกษตรที่คาดว่าจะเพิ่มขึ้น เมื่อมีการพัฒนาระบบการเกษตร จะมีผลตอบแทนเพิ่มโดยตรงประมาณ ร้อยละ 9.88 ต่อปี

8.2.4 ทำให้การอพยพแรงคนในพื้นที่ลดลง เกษตรกรจะมีฐานะกำลังทางเศรษฐกิจมั่นคงขึ้น