โครงการก่อสร้างประตูระบายน้ำบ้านนาขาม เป็นโครงการหนึ่งในจำนวนประตูระบายน้ำ 5 แห่ง ที่จะสร้างขึ้นภายในบริเวณลุ่มน้ำก่ำและลำน้ำสาขา (ลุ่มน้ำบัง) ที่กรมชลประทานได้พิจารณาวางโครงการเพื่อก่อสร้างโครงการพัฒนาลุ่มน้ำก่ำจังหวัดสกลนคร – นครพนม ไว้ให้เป็นไปตามแนวพระราชดำริซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำริเมื่อวันที่ 23 พฤศจิกายน 2535 ณ. บริเวณประตูระบายน้ำก่ำ บ้านบึงศาลา ต.นาตงวัฒนา กิ่ง อ.โพนนาแก้ว จ.สกลนคร โดยมีจุดประสงค์ที่จะขจัดปัญหาความเดือดร้อนของราษฎรที่อาศัยอยู่ในบริเวณ 2 ฝั่งลำน้ำก่ำทั้งในเขตจังหวัดสกลนครและนครพนม ในเรื่อง น้ำท่วมพื้นที่เพาะปลูกในฤดูและขาดแคลนน้ำทำการเกษตรรวมทั้งน้ำสำหรับอุปโภค-บริโภคในฤดูแล้งด้วย
ดู ประตูระบายน้ำใน คบ.พัฒนาลุ่มน้ำก่ำ ในแผนที่ขนาดใหญ่กว่า
สัญลักษณ์ =ป้าย , =อาคาร , =ประตูระบายน้ำ , =สถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้า
วัตถุประสงค์หลักมี 3 ประการ คือ
2.1 เพื่อพัฒนาแหล่งน้ำบริเวณโครงการให้มีน้ำสำหรับทำการเกษตร และอุปโภคบริโภคในฤดูแล้ง สอดคล้องกับความต้องการของราษฎรในพื้นที่อย่างพอเพียง
2.2 เพื่อบรรเทาปัญหาน้ำท่วมพื้นที่เพาะปลูกบริเวณ 2 ฝั่งลำน้ำก่ำในช่วงฤดูฝนให้เกิดความเสียหายน้อยที่สุด
2.3 พัฒนาการเกษตรกรรมจัดการเกษตรแบบผสมผสานระดมการสนับสนุนการพัฒนาจากหน่วยงานต่างๆ ทั้งของรัฐและเอกชนทั้งการให้ราษฎรในโครงการได้มีบทบาทมีส่วนร่วม
โครงการก่อสร้างประตูระบายน้ำบ้านนาขาม มีที่ตั้งโครงการอยู่ที่บ้านนาขาม หมู่ที่ 7 ต.วังยาง กิ่ง อ. วังยาง จ.นครพนม พิกัด 48 QVD 391 – 799 ระวางแผนที่ 5843 II
การเดินทางเข้าสู่โครงการโดยทางรถยนต์ได้หลายเส้นทางด้วยกัน แต่โดยทั่วไปจะใช้เส้นทางถนนทางหลวงลาดยางหมายเลข 223 จากจังหวัดสกลนคร ถึง อ.นาแก เป็นระยะทางประมาณ 42 กม. ระหว่างหลักที่ 42 และ 43 แล้วแยกซ้ายบริเวณบ้านดงครามไปตามถนนลูกรัง ผ่านบ้านดอนข้าวหลามและบ้านส้มป่อยแล้วเลี้ยวซ้ายเข้าถึงโครงการรวมระยะทางประมาณ 6 กม. ทุกเส้นทางใช้ได้ตลอดปี
ประเภทโครงการ เก็บกักและระบายน้ำ
ระดับน้ำเก็บกัก +148.00 ม.รทก.
ความจุในลำน้ำที่ระดับเก็บกัก 3.10 ล้าน ลบ.ม.
พื้นที่ผิวน้ำในลำน้ำที่ระดับเก็บกัก 500 ไร่
ระยะทางตามลำน้ำที่ระดับเก็บกัก 22.60 กม.
ระดับน้ำสูงสุด +148.300 ม.รทก.
ระดับท้องน้ำเดิมด้านท้ายน้ำ +140.600 ม.รทก.
ระดับท้องน้ำเดิมด้านเหนือน้ำ +139.250 ม.รทก.
อาคารประตูระบายน้ำ บานระบายชนิดบานโค้ง
ขนาดบานระบาย 3 – 6.00x7.50 ม.
ระดับสันฝายน้ำล้น (อาคารประตูระบายน้ำ) +141.00 ม.รทก.
ความสามารถในการระบายน้ำ 245.00 ม.3/วินาที
ระดับพื้นอาคาร :
ด้านเหนือน้ำ +148.00 ม.รทก.
ด้านท้ายน้ำ +139.500 ม.รทก.
ชนิดบันไดปลาโจน Pool Type
ลักษณะของอาคารฝายน้ำล้น (Emergency Spillway)
สันฝายกว้าง 4.00 ม.
ความยาวฝาย 200.00 ม.
ระดับสันฝาย +148.500 ม.รทก.
พนังป้องกันน้ำท่วม
ดินถมบดอัดแน่นชนิด Homogenous Type
คันดินกว้าง 6.00 ม.
ลาดด้านข้าง 1:2
ความยาวคันดินรวม 1789.835 ม.
อาคารตามแนวคันดินจำนวน 9 แห่ง
ระยะเวลาดำเนินการรวม 3 ปี (ปีงบประมาณ 2538 – 2540)
6.1 พื้นที่การเกษตรที่จะได้รับประโยชน์โดยตรงประมาณ 14,100 ไร่ ในฤดูฝนประมาณ 4,922ไร่ ในฤดูแล้งมีราษฎรที่ได้รับผลประโยชน์จำนวน 7 หมู่บ้าน 577 ครัวเรือน ราษฎรจำนวน 3,357 คน
6.2 ผลประโยชน์ที่จะได้จากการพัฒนาระบบการเกษตร
6.2.1 เกษตรกรจะสามารถวางแผนปลูกพืชและใช้น้ำให้เกิดประโยชน์ได้สูงสุดทำให้ผลผลิตเพิ่มมากขึ้น
6.2.2 เกษตรกรจะได้รับการส่งเสริมให้ทำการเลี้ยงสัตว์ เช่น โคเนื้อ และโคขุน พร้อมๆ กับเลี้ยงปลาควบคู่กับกิจกรรมในการปลูกพืชเป็นกิจกรรมการเกษตรแบบผสมผสานเอื้ออำนวยให้มีการใช้แรงงานอย่างมีประสิทธิภาพและมีรายได้อย่างต่อเนื่อง
6.2.3 ผลตอบแทนทางด้านการเกษตรที่คาดว่าจะเพิ่มขึ้นเมื่อมีการพัฒนาระบบการเกษตร จะมีผลตอบแทนเพิ่มโดยตรงประมาณร้อยละ 9.88 ต่อปี
6.2.4 ทำให้การอพยพแรงคนในพื้นที่ลดลง เกษตรกรจะมีฐานะและกำลังทางเศรษฐกิจมั่นคงขึ้น